Działacze opozycji antykomunistycznej i represjonowani z powodów politycznych otrzymali nowe uprawnienia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Dzięki temu ich emerytury i renty mogą wzrosnąć.
- 1 czerwca 2021 roku
weszła w życie nowelizacji ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej
oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Regulacja wprowadziła
nowe, korzystne, rozwiązania w zakresie świadczenia wyrównawczego, obliczenia
wysokości emerytur i rent, jak również kapitału początkowego - informuje Beata
Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.
Świadczenie wyrównawcze także do renty rodzinnej
Działacze opozycji
antykomunistycznej i osoby, które były represjonowane z powodów politycznych,
mają prawo do wyrównania swoich emerytur i rent do kwoty 2501,76 zł brutto. Do
tej pory świadczenie wyrównawcze przysługiwało pobierającym emerytury, renty
inwalidzkie i renty z tytułu niezdolności do pracy. Na mocy nowych przepisów
świadczenie wyrównawcze przysługuje także osobom pobierającym rentę rodzinną w
wysokości niższej niż 2501,76 zł. W celu
ustalenia prawa do świadczenia wyrównawczego należy złożyć wniosek (na druku
ER-SWA) i dołączyć do niego decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych, która potwierdza status działacza opozycji antykomunistycznej
lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.
Nowy okres składkowy
Ustawa wprowadziła
nowy okres składkowy, tj. okres pozbawienia możliwości wykonywania swojego
zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na
rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania
politycznych praw człowieka w Polsce. Okres ten uwzględnia się przy ustalaniu
kapitału początkowego oraz przy ustalaniu prawa do emerytury i renty z tytułu
niezdolności do pracy oraz ich wysokości.
Korzystniejsze obliczenie emerytur i rent
- Nowe przepisy
pozwalają też korzystniej wyliczać emerytury i renty opozycjonistów. Niektóre
okresy ich działania można teraz uwzględnić przy obliczaniu świadczeń w ZUS tak
jak pracę z przeciętnym wynagrodzeniem. ZUS przyjmie przeciętne wynagrodzenie
proporcjonalnie do tych okresów. Chodzi o czas, gdy z powodu represji
politycznych byli więzieni, internowani, nie mogli pracować lub pracowali na
rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych nielegalnych w czasach PRL.
Przepis ten zostanie zastosowany wówczas, gdy okaże się korzystniejszy dla
klienta niż zasady ogólne - wyjaśnia rzeczniczka.
Obliczenie podstawy
wymiaru kapitału początkowego, emerytury lub renty z tytułu niezdolności do
pracy, od kwoty przeciętnego wynagrodzenia dotyczy następujących okresów:
- osadzenia w
więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy
skazania albo bez wyroku po dniu 31 grudnia 1955 r. za działalność polityczną,
- świadczenia pracy po
1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w
rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.,
- niewykonywania pracy
przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych,
- internowania na
podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym.
Trzeba złożyć wniosek do ZUS
Osoby, które mają
ustalony kapitał początkowy albo obliczoną wysokość emerytury, renty z tytułu
niezdolności do pracy przed 1 czerwca 2021 r., w celu ich przeliczenia z
uwzględnieniem zmienionych przepisów, powinny złożyć odpowiednio wniosek w
sprawie kapitału początkowego (EKP) lub wniosek o ponowne obliczenie świadczenia
emerytalno-rentowego (ERPO). Do wniosku należy dołączyć decyzję Szefa Urzędu do
Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która potwierdza wspomniane okresy.
Jeżeli już taka decyzja była składana w ZUS, to nie ma potrzeby jej dołączania,
wystarczy wówczas złożyć sam wniosek.
Taki wniosek powinny
również złożyć osoby, które chcą skorzystać z przeliczenia renty rodzinnej po
ubezpieczonych posiadających wymienione wyżej okresy.
Emerytura lub renta w
nowej wysokości będzie przysługiwać od miesiąca zgłoszenia wniosku, nie
wcześniej niż od 1 czerwca 2021 r.
Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego
