Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz skuteczniej wychwytuje nieprawidłowości w zakresie wystawiania i korzystania ze zwolnień lekarskich. Jak pokazują dane z pierwszego kwartału tego roku w niektórych oddziałach w województwie śląskim niemal co druga skontrolowana osoba na chorobowym wykorzystywała zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem. W Śląskim w wyniku przeprowadzonych kontroli prawidłowości orzekania i wykorzystywania zwolnień lekarskich kwota cofniętych i wstrzymanych zasiłków chorobowych przekroczyła 1,1 mln zł.
Zakład Ubezpieczeń
Społecznych ma ustawowy obowiązek kontrolowania
zwolnień lekarskich. Przeprowadza kontrole
wykorzystania zwolnień lekarskich, jak i prawidłowości orzekania o czasowej
niezdolności do pracy. W pierwszym przypadku polega to na sprawdzeniu czy osoba
korzystająca ze zwolnienia nie świadczy pracy lub nie wykonuje innych
czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do
zdrowia. Jeżeli tak jest, to ZUS wstrzymuje wypłatę świadczenia, a jeżeli
zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot. Natomiast w przypadku kontroli
prawidłowości orzekania to lekarze orzecznicy ZUS weryfikują czy osoba na
zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i niezbędna jest kontynuacja zwolnienia,
czy też należy zwolnienie skrócić.
W pierwszym kwartale
tego roku kwota wstrzymanych i cofniętych zasiłków w całym kraju wyniosła 6,8
mln zł.
- Niestety, wciąż są
osoby, które korzystają ze zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem,
zatrudniając się u innego pracodawcy, remontując mieszkanie, porządkując
ogródek, czy też pomimo zwolnienia wykonują pracę w swojej firmie – mówi Beata
Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.
Niezwykle pomocne w
prewencji w zakresie wykorzystywania świadczeń chorobowych są, wprowadzone
powszechnie w całym kraju w grudniu 2018 r., elektroniczne zwolnienia
lekarskie. Pozwalają one na bieżąco weryfikować wpływające zaświadczenia oraz
reagować na występujące nieprawidłowości. Duża pomoc w zakresie wykrywania
nieprawidłowości jest ze strony samych klientów ZUS, którzy nie zgadzają się na
oszukiwanie systemu, jak również ich samych, by za nieobecnych muszą wykonywać
pracę. Stąd też informują ZUS o niewłaściwym wykorzystaniu zwolnienia
lekarskiego przez swoich współpracowników, sąsiadów, a nawet członków rodziny, przesyłając
do ZUS szczegółowe informacje dotyczącego „chorego”, niekiedy z pełną
dokumentacją o tym, co ich znajomi robią
na zwolnieniu lekarskim.
Kwota cofniętych zasiłków z terenu Oddziału
ZUS w Rybniku najwyższa w kraju
W konsekwencji
kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich 400 mieszkańców województwa śląskiego
musi zwrócić zasiłki chorobowe na kwotę przekraczającą 714 tys. zł. Niechlubny
rekord w kraju, jeśli chodzi o kwotę
cofniętych zasiłków, przypadł „chorym” poddanym kontroli przez rybnicki ZUS. Z
tego terenu 181 osób nieprawidłowo wykorzystujących chorobowe musi zwrócić swój
zasiłek, a łączna kwota zwrotu to 335
tys. zł. Z terenu działalności Oddziału ZUS w Bielsku-Białej – nieprawidłowo
wykorzystywało zwolnienie lekarskie 12 osób, kwota cofniętych zasiłków wynosi
blisko 30 tys. Natomiast niemalże co drugi skontrolowany chory przez
kontrolerów z chorzowskiego ZUS nieprawidłowo wykorzystywał chorobowe. Na 85
osób skontrolowanych 39 będzie musiało zwrócić chorobowe w łącznej wysokości 82,7
tys. zł. Z terenu częstochowskiego ZUS cofnięto zasiłek 45 osobom na kwotę 51
tys. zł. Z terenu Zagłębia skontrolowano 139 osób z czego 45 osób musi zwrócić
zasiłek na łączną sumę 45,3 tys. zł. Skuteczność kontroli zabrzańskiego ZUS
wynosi 89 proc. na 90 osób skontrolowanych 78 osób zostało pozbawionych prawa
do zasiłku na kwotę 171 tys. zł.
Po kontrolach lekarzy orzeczników skrócono chorobowe o 4 tysiące dni
Kontrolę prawidłowości
orzekania o czasowej niezdolności do pracy mogą przeprowadzić tylko lekarze
orzecznicy ZUS. Jeśli podczas takiej weryfikacji okaże się, że kontrolowany
jest już zdolny do pracy, to dochodzi do skrócenia zwolnienia lekarskiego. W
takiej sytuacji osoba badana zachowuje prawo do świadczenia chorobowego tylko
do dnia badania, następnego dnia powinna stawić się w pracy.
W województwie śląskim
lekarze orzecznicy ZUS skontrolowali 14,4 tys. zwolnień lekarskich. W wyniku
tych kontroli ponad 600 osobom skrócono chorobowe na sumę 4 tysięcy dni. Kwota wstrzymanych
zasiłków przekroczyła 390 tys. zł.
W całym kraju liczba
skontrolowanych orzeczeń przekroczyła 100 tys., a kwota wstrzymanych zasiłków
wyniosła 3,4 mln zł.
Warto przypomnieć, że kontrolę wykorzystywania zwolnień
lekarskich mogą przeprowadzić także pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 ubezpieczonych.